“We zagen een tegenstrijdigheid”, vertelt Ron, “we gaan steeds meer bouwen in de binnenstad terwijl de steden steeds meer op slot gaan. Lokale overheden stellen meer eisen als het gaat om logistiek in de binnensteden: het moet minder, schoner, stiller en veiliger. Eigenlijk liever helemaal geen bouwverkeer … “

“In 2014 vroeg een van onze grote klanten om hierover mee te denken. Als eerste hebben we met elkaar onderzocht wat de urgentie was, ” vervolgt hij zijn verhaal. “Bouwers rijden jaarlijks heel veel kilometers. In totaal 9 miljard kilometer, waarvan zo’n 1,2 miljard kilometer in de binnenstad. In de toekomst zal een groot gedeelte van de bouwopgave in de binnenstad plaatsvinden. Met al dat bouwverkeer loopt de binnenstad vast en daar wordt niemand blij van.  Een ander punt dat we ontdekt hadden, is dat de beladingsgraad slechts 40% bedraagt, dat is heel inefficiënt. Van oudsher plaatste een bouwer ergens een hek en daarbinnen verrijst een gebouw. Hoe de spullen er komen, daar wordt traditioneel gezien nauwelijks naar gekeken. Er is geen enkele partij die de gehele logistieke keten coördineert, laat staan dat dit voor meerdere projecten in dezelfde omgeving tegelijkertijd gebeurt. Iedereen rijdt de binnenstad in met maar halve vrachten. Als er nou een partij zou zijn die de logistieke keten zou monitoren, zouden we slimmer en efficiënter rijden was de conclusie.”

“We hebben ons laten inspireren door Londen waar ze ten tijde van de Olympische spelen een bouwhub hebben gefaciliteerd om de bouw van het Olympische dorp in goede banen te leiden. Dat hele proces hebben ze gemeten en de resultaten waren ontzettend goed. Die pilot gedachte hebben we als uitgangspunt genomen toen we op zoek gingen naar zo’n plek aan de rand van Utrecht.

We zijn in 2014 een proefproject gestart en daarbij hebben we samengewerkt met diverse kennisinstellingen waaronder TNO, een aantal Universiteiten en Hogescholen. Zij hebben ons geholpen data te verzamelen en de effecten van deze nieuwe manier van werken te kwantificeren.”

“Zolang de urgentie voor verandering niet hoog genoeg is, gebeurt er niets.”

“Wij hebben een plan geschreven waarbij wij de ideale bouwvolgorde hebben vertaald naar een logistieke planning over de ketenpartijen heen. Zo is de BouwHub ontstaan.” 

Hoe werkt nu zo’n BouwHub? vroegen wij Ron. “De BouwHub is een plek aan de rand van de stad van waaruit de bouwlogistieke stromen, van de ruwbouw tot en met de afbouw,  worden gecoördineerd en gemonitord”, legt hij uit. “Toeleveranciers leveren hier hun volle vracht af, zonder te hoeven wachten. Op de BouwHub worden alle bouwmaterialen gebundeld tot werkpakketten voor de dagelijkse werkproductie en vervolgens op een efficiënte manier naar de bouwplaats vervoerd en op de juiste plek neergezet. Afval wordt weer mee teruggenomen. Werknemers maken ook gebruik van de BouwHub. Zij parkeren daar en worden met pendelbusjes naar de bouwplaats gebracht.”

Werken met de BouwHub scheelt enorm veel bouwverkeer en daarmee overlast voor de omgeving. Uit metingen van TNO blijkt dat het aantal vrachtbewegingen met gemiddeld 70 procent afneemt. Bovendien stijgt de gemiddelde beladingsgraad naar 90 procent en bespaart een toeleverancier gemiddeld 85 minuten op een rit naar de bouwplaats. Hierdoor kan er op de bouwplaats sneller en veiliger worden gewerkt, doordat materialen op de juiste plekken staan, precies op het moment dat ze nodig zijn in de productie. Uit onderzoek blijkt dat de arbeidsproductiviteit hierdoor tussen de 20 en 40 procent stijgt. 

“Met deze uitkomsten is er besloten om vanuit deze pilot ons concept door te ontwikkelen,” vervolgt Ron. “Zo monitoren we sinds 2016 vanuit Utrecht (Lage Weide) een groot aantal projecten in Utrecht. Dit doen we vanuit een White label gedachte waarbij we ook andere bouwers dan VolkerWessels bedienen. De dagproductiepakketten op de hub worden gemaakt door voormalig bouwplaatsmedewerkers die door fysieke omstandigheden niet meer op de bouwplaats kunnen werken. Het is mooi om te zien dat de kennis waarover zij beschikken zo niet verloren gaat. Daarnaast prefabriceren zij allerlei zaken waar op de bouwplaats geen tijd of ruimte voor is."

"Omdat wij over de projecten heen kunnen kijken, zijn wij bijvoorbeeld in staat geweest om voor vier grote projecten rondom Hoog Catharijne het aantal vrachtbewegingen met 75 procent terug te dringen ten opzichte van de traditionele situatie. Ook hebben we materialen, zoals bijvoorbeeld isolatie dat bij het ene project overbleef weer ingezet voor andere projecten. Dit scheelt een hoop verspilling in de keten.”

“Op elk project verzamelen wij nog steeds data om inzicht te krijgen in het verbeterpotentieel maar ook om het nieuwe economische ketenmodel verder vorm te geven. Ook kunnen wij deze kennis gebruiken om de keten slimmer met elkaar te laten samenwerken.”

“Wij zijn ook bezig om ons logistieke concept te verrijken met deelconcepten, waaronder circulariteit, social return en mobiliteit. Voor wat betreft circulariteit wordt de BouwHub een fysieke marktplaats voor her te gebruiken materialen. Dat kan je heel goed faciliteren via onze BouwHub.”

"En de arbeidsproductiviteit is met 40 procent omhoog gegaan, alleen maar door de spullen op de juiste plek te zetten!“

"Ook bij de gemeente zijn de positieve effecten van de BouwHub opgevallen. Een aantal grote steden zijn bij ons op de Bouwhub in Utrecht wezen kijken. Ook zitten we zelf proactief bij grote gemeentes aan tafel om te praten over toekomstige stadslogistiek. Deze gesprekken beschouwen wij als erg waardevol, omdat zij juist zien dat de BouwHub een grote bijdrage kan leveren aan het verduurzamen van de bouwsector. Behalve duurzamer maakt dit de binnenstad ook veiliger. TNO heeft becijferd dat door te werken met een BouwHub de uitstoot van CO2 met 40 tot 87 procent en de uitstoot van stikstof met 40 tot 68 procent gereduceerd kan worden. Wanneer we de last-mile ook nog eens elektrisch of op waterstof gaan rijden, worden de resultaten nog beter."

"Grote besparingen zijn dus te behalen op het gebied van duurzaamheid, arbeidsproductiviteit, het aantal vrachtbewegingen, beladingsgraad en wachttijden door de inzet van de BouwHub. Ook doen we mee met andere pilots zoals opslag waterstof en kijken we naar andere modaliteiten. Hoe kom je per schip naar de BouwHub? Bij de grote steden zitten we al aan tafel en onlangs hebben we het convenant Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) getekend. Dit is een gezamenlijke opgave van de Gemeente Rotterdam en de logistieke sector. Hier zijn de bouwplannen heel concreet. We nemen de leerpunten natuurlijk mee: het moet een behoorlijke ontwikkeling zijn, dus alle grote projecten aan laten sluiten en zorgen voor synergie in de hele keten. Als je van alle projecten de planning kent, dan kun je efficiënter zijn en de faalkosten worden lager. Ketensamenwerking is belangrijk, hoe minder overlast we de binnenstad bezorgen en hoe schoner en slimmer we kunnen bouwen. Voor iedereen een win/win situatie. Hoe mooi wil je het hebben!"

 “Het is onze ambitie om de BouwHubs uit te rollen in alle stedelijke gebieden waar een positieve business case bestaat.”